Podziały nieruchomości
1. Podziały terenów zurbanizowanych
2. Podziały terenów rolnych i leśnych

Podział nieruchomości polega na wydzieleniu części nieruchomości, przeważnie celem przeniesienia jej własności przez dotychczasowego właściciela na rzecz nowego właściciela. W ujęciu wieczysto-księgowym podział nieruchomości polega na odłączeniu z dotychczasowej księgi wieczystej, co najmniej jednej działki gruntu wchodzącej w jej skład (wykreślenie z I działu księgi wieczystej) i założenie dla niej nowej księgi wieczystej. W ujęciu administracyjno-prawnym podział nieruchomości polega na określeniu w dotychczasowych jej granicach, innej konfiguracji geodezyjnej działek gruntu wchodzących w jej skład, bez zmiany jej dotychczasowego właściciela – podział geodezyjny.
Proces podziału nieruchomości to okres od kilku tygodni do kilku miesięcy. Okres ten uzależniony jest od wielu czynników. Najważniejsze z nich to: rodzaj nieruchomości podlegającej podziałowi (teren rolny, czy też objęty planem zagospodarowania przestrzennego), wielkość nieruchomości, stan prawny gruntu, źródłowa dokumentacja techniczna określająca położenie znaków granicznych i wiele innych.
Podział nieruchomości zurbanizowanych.
Podział terenów posiadających plan zagospodarowania przestrzennego lub terenów, dla których istnieje obowiązek sporządzenia takich planów, regulują przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami.
Postępowanie o geodezyjny podział nieruchomości jest postępowaniem administracyjnym prowadzonym przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Wszczęcie postępowania o podział nieruchomości następuje na wniosek osoby mającej w tym interes prawny lub z urzędu.
ETAPY PODZIAŁU NIERUCHOMOŚCI:
1. PRZYGOTOWANIE WSTĘPNEGO PROJEKTU PODZIAŁU Wstępny projekt podziału działki sporządzany jest na odpowiednich podkładach mapowych, zawiera on niezbędne dane ewidencyjne oraz informacje graficzne w zakresie nowo planowanych działek. Ten etap można przeprowadzić samodzielnie lecz zaleca się już na tym etapie skorzystać z pomocy geodety. |
2. WYDANIE OPINII NA TEMAT WSTĘPNEGO PROJEKTU PODZIAŁU DZIAŁKI Wydanie przez wójta (burmistrza, prezydenta) opinii na temat wstępnego projektu podziału następuje po złożeniu wniosku wraz z niezbędnymi załącznikami:
- dokumentem stwierdzającym tytuł prawny do nieruchomości (odpis z księgi wieczystej, akt własności),
- wypis z rejestru gruntów i kopie mapy ewidencyjnej (dokumenty te można pozyskać z Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej),
- decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, ale tylko w przypadku, kiedy plan nie określa zasad podziału nieruchomości,
- wstępnym projektem podziału nieruchomości, sporządzonym na kopii mapy zasadniczej.
Opinia o zgodności z planem zagospodarowania przestrzennego odbywa się w formie postanowienia, na które przysługuje zażalenie do sadowego kolegium odwoławczego. W przypadku, gdy brak jest planu, a gmina ogłosiła o przystąpienie do sporządzenia planu, postępowanie w sprawie podziału zawiesza się do czasu uchwalenia tego planu, jednak nie dłużej niż na 6 miesięcy. Pozytywna opinia stanowi podstawę do opracowania projektu podziału nieruchomości, w formie operatu sporządzonego przez osobę posiadającą stosowne uprawnienia geodezyjne. |
3. OKREŚLENIE GRANIC NIERUCHOMOŚCI PODLEGAJĄCEJ PODZIAŁOWI. Po pozytywnym zaopiniowaniu wstępnego projektu podziału, geodeta uprawniony dokonuje czynności geodezyjnych zmierzających do odszukania punktów załamania granic oraz dokładnego określenia powierzchni nieruchomości podlegającej podziałowi. Czynność ta zakończona jest okazaniem granic zainteresowanym stronom, wcześniej poinformowanym przez geodetę (nieobecność zainteresowanych stron nie wstrzymuje czynności podziałowych). Z czynności tych sporządzany jest protokół z przyjęcia granic nieruchomości do podziału. |
4. SPORZĄDZENIE PRZEZ GEODETĘ PROJEKTU PODZIAŁU Kolejnym etapem jest sporządzenie ostatecznego projektu podziału nieruchomości wraz z operatem technicznym, w oparciu o wstępny projekt podziału. Operat geodezyjny wraz z projektem podziału przekazany zostaje do ośrodka dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej, celem kontroli i przyjęcia do zasobu geodezyjnego. Projekt podziału nieruchomości z odpowiednimi klauzulami jest podstawą dla wójta (burmistrza, prezydenta) do zatwierdzenia zaproponowanego podziału nieruchomości decyzją administracyjną. Prawomocna decyzja administracyjna jest podstawą do wprowadzenia zmian w operacie ewidencji gruntów i budynków. |
5. WYZNACZENIE W TERENIE NOWYCH PUNKTÓW GRANICZNYCH (GRANIC NOWYCH DZIAŁEK) Ostatnim etapem procesu podziału nieruchomości jest wyznaczenie w terenie nowych granic. Odbywa się to po wydaniu i uprawomocnieniu się decyzji o podziale nieruchomości, poprzez wytyczenie przez geodetę nowych punktów granicznych i ich stabilizacji, w obecności właścicieli sąsiadujących nieruchomości. Z czynności utrwalenia nowych znaków granicznych sporządza się protokół. Z prac tych sporządza się operat geodezyjny, który podlega przyjęciu do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. |
6. PRZEKAZANIE WŁAŚCICIELOWI DOKUMENTÓW BĘDĄCYCH PODSTAWĄ DO WPISANIA ZMIAN DO KSIĘGI WIECZYSTEJ Po pomyślnym zakończeniu całej procedury podziału nieruchomości, upoważniony do czynności związanych z podziałem nieruchomości przez właściciela gruntu geodeta, przekazuje właścicielowi dokumentację niezbędną do dokonania odpowiednich zmian w księdze wieczystej. |

Podział nieruchomości rolnych
Podział nieruchomości rolnych regulują przepisy kodeksu cywilnego. Zgodnie z obowiązującymi przepisami najmniejsza powierzchnia nowo wydzielonych działek nie może być mniejsza niż 0.3 ha.
Podział gruntów rolnych i leśnych nie wymaga wydania decyzji zatwierdzającej podział nieruchomości.
ETAPY PODZIAŁU NIERUCHOMOŚCI ROLNYCH I LEŚNYCH:
1. PRZYGOTOWANIE PROJEKTU PODZIAŁU Projekt podziału działki sporządzany jest na odpowiednich podkładach mapowych, zawiera on niezbędne dane ewidencyjne oraz informacje graficzne w zakresie nowo planowanych działek. Jednym z głównych ograniczeń przy projektowaniu jest powierzchnia, która dla nowo powstałej działki nie może być mniejsza niż 0.3 ha. |
2. OKREŚLENIE GRANIC NIERUCHOMOŚCI PODLEGAJĄCEJ PODZIAŁOWI Geodeta uprawniony dokonuje czynności geodezyjnych zmierzających do odszukania punktów załamania granicy dzielonej działki oraz dokładnego określenia powierzchni tej działki. Czynność ta zakończona jest okazaniem granic zainteresowanym stronom, wcześniej poinformowanym przez geodetę (nieobecność zainteresowanych stron nie wstrzymuje czynności podziałowych). Z czynności tych sporządzany jest protokół z przyjęcia granic nieruchomości do podziału.
|
3. WYZNACZENIE W TERENIE NOWYCH PUNKTÓW GRANICZNYCH (GRANIC NOWYCH DZIAŁEK) Jednocześnie z określeniem granic działki dzielonej i jej powierzchni wyznaczane są w terenie nowe granice, poprzez wytyczenie przez geodetę nowych punktów granicznych i ich stabilizacji, w obecności właścicieli sąsiadujących nieruchomości. Z czynności utrwalenia nowych znaków granicznych sporządza się protokół. |
4. SPORZĄDZENIE OPERATU GEODEYZJNEGO Ostatnim etapem prac jest sporządzenie operatu geodezyjnego, który podlega przyjęciu do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Przyjęty operat geodezyjny jest podstawą do wprowadzenia zmian w operacie ewidencji gruntów i budynków. |
5. PRZEKAZANIE WŁAŚCICIELOWI DOKUMENTÓW BĘDĄCYCH PODSTAWĄ DO WPISANIA ZMIAN DO KSIĘGI WIECZYSTEJ Po pomyślnym zakończeniu całej procedury podziału nieruchomości, upoważniony do czynności związanych z podziałem nieruchomości przez właściciela gruntu geodeta, przekazuje właścicielowi dokumentację niezbędną do dokonania odpowiednich zmian w księdze wieczystej |